در دنیای سرمایه‌گذاری، دو بازار محبوب برای معامله‌گران وجود دارد: فارکس و فیوچرز. شاید شما هم در ابتدای ورود به بازارهای مالی با این سوال روبه‌رو شده‌اید که تفاوت فارکس و فیوچرز چیست و کدام‌یک انتخاب بهتری برای سرمایه‌گذاری است. این موضوع می‌تواند تا حد زیادی به مهارت و استراتژی‌های شما و شرایط بازار بستگی داشته باشد. به عنوان مثال، جرج سوروس (George Soros)، یکی از معامله‌گران برجسته فارکس، توانست تنها در یک روز نزدیک به یک میلیارد دلار سود کسب کند. در عوض، پاول تودور جونز (Paul Tudor Jones)، متخصص معاملات فیوچرز، بر اهمیت مدیریت ریسک تأکید دارد و به بازده سالانه‌ای اشاره می‌کند که در سال‌های موفق می‌تواند از 20% فراتر برود. در این مقاله، به بررسی تفاوت‌های اصلی بین فارکس و فیوچرز خواهیم پرداخت تا شما بتوانید تصمیم‌های بهتری بگیرید و از فرصت‌های سرمایه‌گذاری بهره‌مند شوید.

تفاوت‌های اصلی بین فارکس و فیوچرز

بازار فارکس و فیوچرز از جنبه‌های مختلفی نظیر ماهیت بازار، نوع دارایی‌ها، رگولاتوری، ساعت کاری، هزینه‌های معاملاتی و غیره با هم تفاوت دارند. در ادامه، هر یک از این تفاوت‌ها را به تفکیک توضیح می‌دهیم.

تفاوت از نظر ماهیت بازار و نوع دارایی‌ها

بازار فارکس بازاری غیرمتمرکز برای معامله جفت‌ارزها، فلزات گران‌بها و غیره است که در آن قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا در سطح جهانی تعیین می‌شوند. اما بازار فیوچرز شامل قراردادهای آتی روی دارایی‌هایی مانند نفت، طلا، شاخص‌های سهام و کالاها است که در بورس‌های رسمی و تحت نظارت معامله می‌شوند. در فارکس، معامله‌گران صرفاً از نوسانات قیمت کسب سود می‌کنند؛ درحالی‌که در بازار فیوچرز، علاوه بر سفته‌بازان، شرکت‌ها و مؤسسات مالی نیز برای هجینگ (کاهش ریسک تغییرات قیمت) از این بازار بهره می‌برند.

اختلاف بین فارکس و فیوچرز از نظر نحوه معاملات و ساعات کاری

بازار فارکس، بازاری است که به‌صورت ۲۴ ساعته و در پنج روز هفته فعالیت می‌کند. زیرا؛ این بازار شامل چندین مرکز مالی جهانی مانند نیویورک، لندن، توکیو و سیدنی می‌شود. اما در فیوچرز، ساعات معاملاتی به نوع دارایی و بورس مربوطه بستگی دارد. برخی از قراردادهای فیوچرز، قابلیت معامله ۲۴ ساعته را دارند؛ اما بسیاری از این قراردادها، دارای ساعات کاری محدود هستند. این تفاوت موجب می‌شود در فارکس، معامله‌گران انعطاف بیشتری برای ورود و خروج از معاملات داشته باشند. درحالی‌که در فیوچرز، معامله‌گران باید زمان‌بندی دقیق‌تری برای معاملات خود در نظر بگیرند.

بررسی اهرم و ریسک در بازار فارکس و Futures

در فارکس، اهرم‌های بالایی مانند ۱:۵۰۰ ارائه می‌شود و به معامله‌گران اجازه می‌دهد با سرمایه کم، معاملات بزرگی انجام دهند. اما این ویژگی، امکان ریسک کال مارجین شدن و از دست دادن سرمایه را نیز افزایش می‌دهد. البته باید توجه داشت که سودهای بدست آمده از فارکس، به طرز چشمگیری از معاملات فیوچرز بیشتر است. در فیوچرز، اهرم معمولاً محدودتر است (مثلاً ۱:۱۰ یا ۱:۲۰)؛ زیرا معاملات در صرافی‌های رسمی انجام شده و تحت نظارت سخت‌گیرانه‌تری قرار دارند. در این معاملات، ریسک‌ها کنترل شده‌تر از فارکس هستند و احتمال دستکاری در قیمت نیز کمتر است.

تفاوت فیوچرز و فارکس در کارمزدها و هزینه‌های معاملاتی

در فارکس، هزینه‌های معاملاتی عمدتاً از طریق اسپرد (اختلاف قیمت خرید و فروش) محاسبه می‌شوند. در برخی بروکرها نیز علاوه بر اسپرد، کمیسیون هم دریافت خواهد شد. اما در فیوچرز، هزینه معاملات شامل کارمزد صرافی به‌علاوه کارمزد بروکر است. همچنین، برای هزینه‌های معاملاتی فیوچرز، هزینه‌های اضافی مانند مارجین نگهداری موقعیت (Maintenance Margin) نیز باید در نظر گرفته شود. به همین دلیل، در برخی شرایط، معاملات فارکس در بروکر برتر ایرانی، کم‌هزینه‌تر از معاملات فیوچرز خواهد بود. ^fxstreet

نقدشوندگی سرمایه در فارکس بیشتر است یا فیوچرز؟

بازار فارکس دارای نقدشوندگی بسیار بالایی به‌ویژه در جفت‌ارزهای اصلی مانند EUR/USD است و حجم معاملات روزانه آن به تریلیون‌ها دلار می‌رسد. این در حالی است که در بازار فیوچرز، میزان نقدشوندگی به نوع دارایی بستگی دارد. برخی قراردادهای آتی مانند نفت و شاخص S&P 500 نقدشوندگی بالایی دارند. درحالی‌که برخی دیگر مانند قراردادهای آتی روی محصولات کشاورزی ممکن است نقدشوندگی کمتری داشته باشند. همچنین، نوسانات قیمتی در فیوچرز معمولاً بیشتر از فارکس است. زیرا؛ قیمت‌ها تحت تأثیر عوامل بنیادی مانند میزان عرضه و تقاضا قرار می‌گیرند.

تفاوت از نظر اهداف سرمایه‌گذاران و معامله‌گران

بازار فارکس و معامله در بهترین بروکر فارکس، اغلب برای معامله‌گران کوتاه‌مدت و نوسان‌گیرانی (Scalpers & Day Traders) که به دنبال کسب سود از تغییرات کوچک قیمت در بازه‌های زمانی کوتاه هستند؛ جذابیت بیشتری دارد. Futures اما اغلب برای سرمایه‌گذاران میان‌مدت و بلندمدتی که قصد دارند از نوسانات قیمتی در بازه‌های زمانی طولانی‌تر استفاده کنند؛ مناسب‌تر است. همچنین، در فیوچرز، بسیاری از شرکت‌ها و مؤسسات مالی برای هج کردن ریسک خود، از این بازار بهره می‌برند. درحالی‌که در فارکس، این نوع پوشش ریسک کمتر دیده می‌شود. ^tradovate

رگولاتوری فارکس معتبرتر است یا فیوچرز؟

بازار فیوچرز به دلیل تمرکز در صرافی‌های رسمی، تحت نظارت سازمان‌های معتبری مانند CFTC (آمریکا)، ESMA (اروپا) و FCA(بریتانیا) قرار دارد. این سازمان‌ها، قوانین سخت‌گیرانه‌ای در رابطه با شفافیت معاملات فیوچرز اعمال می‌کنند. اما تفاوت فارکس و فیوچرز در این بخش کاملاً قابل توجه است. بازار فارکس به عنوان یک بازار غیرمتمرکز و جهانی شناخته می‌شود و نظارت بر آن چالش‌های بسیاری به همراه دارد. در واقع هیچ نهاد حاکم جهانی و واحدی برای نظارت بر فارکس وجود ندارد. در عوض، هر کشور یا منطقه، چارچوب نظارتی خود را در رابطه با این بازار اعمال می‌کند.
نهادهای نظارتی مانند FCA، استانداردهایی را برای بروکرهای فارکس یا شرکت‌های کارگزاری تعریف می‌کنند تا با شفافیت در قیمت‌گذاری، از سرمایه تریدرها، در برابر اقدامات کلاه‌برداری در این بستر، جلوگیری نمایند. همچنین بانک‌های مرکزی، نقش مهمی در قانون‌مندی بازار فارکس دارند. با وجود تفاوت فارکس و فیوچرز از نظر رگولاتوری، هدف اصلی دنبال‌شده در بخش‌های نظارتی این دو بازار مشترک است و هر دو به دنبال ایجاد یک محیط معاملاتی شفاف، منصفانه و قابل‌اعتماد برای تریدرها هستند.

تفاوت فیوچرز و فارکس از نظر عملکرد

عملکرد بازار فارکس و فیوچرز به عوامل مختلفی بستگی دارد. در فارکس، برخلاف Futures، معاملات در یک شبکه غیرمتمرکز و به هم‌پیوسته از بانک‌ها، موسسات مالی، بروکرها و معامله‌گران انجام می‌شود. ویژگی غیرمتمرکز بودن این بازار، موجب شده تا معاملات در ساعات مختلف شبانه‌روز و بین افراد مختلف در سراسر جهان، صورت گیرد. قیمت‌ها در فارکس بیشتر تحت تأثیر سیاست‌های پولی بانک‌های مرکزی، نرخ بهره و داده‌های اقتصادی مبتنی بر تقویم اقتصادی قرار می‌گیرند. اما در فیوچرز، علاوه بر این عوامل، عرضه و تقاضای دارایی پایه (مانند میزان تولید نفت یا ذخایر طلا) نیز تأثیر زیادی روی تعیین قیمت دارد.

به طور کلی، عملکرد بازار فیوچرز در مفهوم معاملات متمرکز ریشه دارد. صرافی‌های متمرکز بسترهای مشخص‌شده‌ای را برای گرد هم آمدن خریداران و فروشندگان فراهم می‌کنند تا آن‌ها در این بستر به معامله با یکدیگر بپردازند. هر قرارداد فیوچرز معامله شده در این صرافی‌ها، دارای جزئیات از پیش تعیین‌شده‌ای هستند و از شرایط خاصی پیروی می‌کنند. همچنین در Futures، قراردادها دارای تاریخ انقضا هستند و معامله‌گران باید قبل از سررسید، تصمیم بگیرند که آیا تمایل به بستن معامله دارند یا می‌خواهند موقعیت خود را به قرارداد جدید منتقل کنند. درحالی‌که در بازار فارکس، معاملات بدون محدودیت زمانی انجام می‌شود. ^fxstreet

وجه اشتراک معاملات فارکس و فیوچرز

لیست ابزارهای معاملاتی مشترک در فارکس و فیوچرز در ادامه گذاشته شده است.

1. اهرم (Leverage)؛ هر دو بازار امکان استفاده از اهرم را برای افزایش حجم معاملات فراهم می‌کنند؛ اما میزان اهرم‌ها در فارکس معمولاً بالاتر است.
2. سفارشات معاملاتی (Order Types)؛ این سفارشات دارای سه حالت مارکت اوردر (Market Order) برای اجرای فوری سفارشات در بهترین قیمت موجود، (Limit Order) برای تعیین قیمت مشخص ورود یا خروج از بازار و (Stop Order) برای فعال شدن سفارش پس از رسیدن قیمت به یک سطح خاص، است.
3. مدیریت ریسک (Risk Management Tools): مدیریت ریسک را می‌توان با استفاده از تعیین حد ضرر (Stop Loss)، حرکت خودکار حد ضرر با تغییرات قیمت (Trailing Stop) و تعیین حد سود (Take Profit) انجام داد.
4. نرم‌افزارهای معاملاتی: از جمله مهم‌ترین نرم‌افزارهای مشترک بین فارکس و فیوچرز می‌توان به متاتریدر 4 و متاتریدر5، تریدینگ ویو (TradingView) و نینجا تریدر (NinjaTrader) اشاره کرد.
5. اندیکاتورها و ابزارهای تحلیلی: مانند میانگین متحرک، MACD، RSI و فیبوناچی.
6. تحلیل فاندامنتال: در هر دو بازار، داده‌های اقتصادی مانند نرخ بهره، تورم، آمار اشتغال و تصمیمات بانک‌های مرکزی بر روند قیمت تأثیرگذار هستند.
7. معاملات الگوریتمی و ربات‌های تریدینگ: استفاده از ربات Expert Advisors (EA) در فارکس و Automated Trading Systems در فیوچرز برای اجرای خودکار معاملات.

استفاده از این ابزارها موجب فعالیت بهینه‌تر و حرفه‌ای‌تر معامله‌گران در هر دو بازار فارکس و فیوچرز می‌شود.

کدام یک سودآورتر است؟

انتخاب بین فارکس و فیوچرز کاملاً به سبک معاملاتی، میزان ریسک‌پذیری و اهداف سرمایه‌گذاری ما بستگی دارد. اگر به دنبال نقدشوندگی بالا و معاملات روزانه هستید، فارکس گزینه بهتری است. اما اگر ترجیح می‌دهید روی دارایی‌های متنوع‌تر و استراتژی‌های بلندمدت سرمایه‌گذاری کنید، بازار فیوچرز انتخاب مناسب‌تری خواهد بود. در نهایت، هر دو بازار پتانسیل سودآوری بالایی دارند (علی‌الخصوص فارکس)، اما موفقیت در آن‌ها نیازمند دانش، تجربه و مدیریت ریسک قوی است.  بروکر اوربکس، ابزارها و منابعی را که برای برتری در بازار فارکس نیاز دارید؛ ارائه می‌دهد. می‌توانید به ما بپیوندید تا تجربه درآمد دلاری از فارکس را داشته باشید.