به تازگی وارد دنیای سرمایه و ترید شدهاید و مردد هستید که در بازار فارکس سرمایهگذاری کنید یا بورس؟ نمیدانید بین فارکس یا بورس کدام یک سود بیشتر و کدام یک ریسک کمتری دارد و برای شما مناسبتتر است؟ اگر این سئوالات برای شما هم پیش آمده است، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
در این مقاله ابتدا به معرفی کوتاهی از بازار فارکس و بورس خواهیم پرداخت و 7 تفاوت کلیدی فارکس و بورس را بررسی خواهیم کرد و در پایان به این موضوع میپردازیم که هر کدام برای چه افرادی مناسبتر است.
بازار فارکس چیست؟
بازار فارکس، که به عنوان بازار تبادل ارزهای خارجی نیز شناخته میشود، بزرگترین بازار مالی جهان است. در این بازار، ارزها به صورت ۲۴ ساعته و ۵ روز در هفته معامله میشوند. برخلاف بسیاری از بازارهای مالی دیگر، فارکس یک مرکز مبادله متمرکز ندارد. معاملات فارکس به صورت الکترونیکی و از طریق شبکه جهانی بانکها، بانکهای مرکزی، بروکرها، شرکتهای تجاری و معاملهگران انجام میشود.
در فارکس، معاملات به معنای خرید یک ارز و فروش همزمان ارز دیگر است که معمولاً به شکل جفتارز انجام میشود. به عنوان مثال، جفتارز یورو/دلار (EUR/USD) نشاندهنده نرخ مبادله بین یورو و دلار است، و معاملهگران با توجه به نرخ مبادله بین این دو ارز تصمیمگیری میکنند.
بیشتر بخوانید: درآمد فارکس چقدر است؟ آیا با فارکس پولدار میشویم؟
بازار بورس چیست؟
بورس، بازاری که سرمایهگذاران سهام شرکتهای که به طور عمومی منتشر شده است را خرید و فروش میکنند.
بورس به مجموعهای از بازارها گفته میشود که سهام (مالکیت بخشی از شرکت) خرید و فروش میشود. وقتی شما سهامی را میخرید، در واقع بخش کوچکی از آن شرکت را میخرید و سهامدار میشوید و براساس رشد شرکت کسب سود میکنید. در بورس، معاملات در مکان فیزیکی خاصی انجام میشود. معاملهگران و سرمایهگذاران دفترهای ثبت سفارش (ORDER BOOK) دارند و معاملات خرید و فروش خود را ثبت کنید.
برخلاف بازار فارکس، معاملات سهام معمولاً در بورسهای رگوله مثل نزدک (Nasdaq)، بازار بورس نیویورک (NYSE) یا بازار سهام لندن انجام میگیرد. این بورسها در واقع بستری برای انتشار و معامله سهام که به طور عمومی منتشر شدهاند را ارائه میدهد.
تفاوتهای کلیدی بین فارکس و سهام
-
دارایی قابل معامله
در بازار فارکس، شما ارزهای خارجی را معامله میکنید. برای ورود به بازار فارکس به سرمایه کمتری نیاز دارید. از طرف دیگر، سرمایه اولیه بورس، سهام شرکتهاست. در واقع، شما به عنوان سهامدار، در موفقیت شرکت سرمایهگذاری میکنید و میتوانید از رشد آن از طریق بالا رفتن ارزش سهام سود ببرید.
-
ساعت کاری بازار
همانطور که گفتیم بازار فارکس، 24 ساعت روز و 5 روز هفته فعال است. 24 ساعته بودن بازار فارکس به علت همپوشی منطقههای زمانی مختلف است. این یک مزیت عالی فارکس بر بازار سهام است. بازار فارکس با بازار استرالیا که شنبهها شروع به کار میکند، آغاز میشود و با بازار نیویوریک در جمعهها، بسته می شود.
فعالیت 24 ساعته، انعطاف خوبی برای تریدرها در سرتاسر دنیا فراهم می آورد و به آنها اجازه می دهد در هر ساعتی از شبانه روز بتوانند در آن معامله کنند یا حتی به عنوان یک شغل دوم به آن نگاه کنند. بازار فارکس یک بازار غیرمتمرکز است و یک مکان فیزیکی خاص ندارد.
اما بورس یک بازار متمرکز همراه با یک تایم مشخص برای انجام معاملات است. ساعت کاری بازار بورس محدودتر است و معمولا به ساعت تجاری استاندارد کشورها محدود می شود.
برای مثال، بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE) از ساعت ۹:۳۰ صبح تا ۴:۰۰ بعدازظهر، از دوشنبه تا جمعه فعالیت میکند. بورس اوراق بهادار لندن در روزهای کاری از ساعت ۸:۰۰ صبح باز شده و در ساعت ۴:۳۰ بعدازظهر بسته میشود. معاملات در بازار بورس تهران نیز از ساعت 9 تا 12 صورت میپذیرد.
-
اهرم مالی
اهرم در معاملات ابزاری است که سرمایهگذاران را قادر میسازد تا پوزیشنهای بزرگتر را با مقدار پول کمتری کنترل کنند. در واقع، اهرم پولی است که تریدرها از بروکر قرص میگیرند تا به طور قابل توجهی اندازه معاملات خود را فراتر از سرمایه خودشان افزایش دهند.
برای مثال، نسبت اهرم 10:1 را در نظر بگیرید. اگر شما 1000 دلار سرمایه گذاری میکنید، میتوانید پوزیشنی به اندازه 10000 دلار بگیرید. اهرم به طور قابل توجهی سود احتمالی شما را افزایش میدهد، البته ضرر احتمالی را نیز چند برابر میکند، چون آن براساس ارزش کلی معاملات محاسبه می شود- نه براساس سرمایه اولیه شما. برای مثال، 40% حرکات در بازار میتواند به سود یا ضرر 4000 USD منتهی شود، که نه تنها سرمایهی شما را از بین میبرد بلکه در صورتیکه بالانس مالی شما نتواند ضررهای شما را پوشش دهد، ممکن است به بدهی بیشتری منتهی شود.
برای کم کردن ریسک مالی، بروکر میتواند به طور خودکار از لیکویید شدن جلوگیری کند یا پوزیشن شما را بندند. لیکویید شدن معمولآً جلوی ضررهای بیشتر را میگیرد و از بدهیهای بیشتر نسبت به آنچه که در ابتدا سرمایهگذاری کردهاید، جلوگیری میکند. زمانی که با اهرم بالا معامله کنید، همواره باید مدیریت ریسک قوی داشته باشید.
اهرم معمولاً به طور گسترده در بازارهای مالی مختلف مورد استفاده قرار میگیرد اما در بازار فارکس متداولتر از بورس است. در بازار فارکس، نسبت اهرم برای جفت ارزهای اصلی میتواند به بالای 30:1 در اروپا و 50:1 در امریکا برسد که به معاملهگران خرد این امکان را میدهد تا پوزیشن های بزرگتری نسبت به سرمایهی اولیه کم خود باز کنند.
در مقابل، اهرم در بازار بورس امریکا معمولا محافظهکارانهتر است معمولا با نسبت 2:1 انجام میگیرد. این اهرم پایینتر به معنی ریسک پایینتر نیز هست، و البته بازگشت سرمایه کمتر در مقایسه با فارکس دارد.
-
نوسانپذیری
تفاوت کلیدی دیگر نوسانپذیری است. نوسان پذیری به میزان نوسان قیمت یک دارایی در طول زمان اشاره دارد.
بازار فارکس به نوسان پذیری بالا مشهور است که به معنی این است قیمت ها میتواند به طور قابل توجهی در عرض یک یا چند دقیقه تغییر کنند. این ویژگی به علت ماهیت جهانی بازار فارکس و جریان پیوسته اخبار اقتصادی است که به طور مستقیم بر ارزش ارزها تاثیر میگذارد.
شاخصهای اقتصادی، توسعه ژئوپولتیکی، و تغییرات در سنتیمنت بازار میتواند به تغییر سریع و قابل توجه حرکات قیمت منتهی شود. برای معاملهگران، این نوسان بالا هم ریسک و هم فرصت به حساب میآید و در صورتیکه بتوان حرکات بازار را به درستی پیشبینی کرد، پتانسیل خوبی برای کسب سود سریع را فراهم میآورد.
از طرف دیگر، نوسان پذیری در بازار سهام جزئیتر است و براساس نوع سهام متفاوت است. در بازار جهانی، سهام بلو چیپ شرکتهای بزرگ با ثبات مالی را نشان میدهد که نوسان پایین و ثبات بیشتری دارند. علاوه بر این، سهام پنی، قیمتهای پایینتر و ارزش بازار یا مارکت کپ محدودتری دارد و میتواند تغییرات قیمت سریع و قابل توجهی را تجربه کند.
در حالیکه، بورس به طور کلی نسبت به بازار فارکس نوسان کمتری دارد، ممکن است دورههای پرنوسانی مخصوصا در طی رویدادهای شرکتی بزرگ یا بحرانهای اقتصادی تجربه کند.
-
نقدینگی
نقدینگی به این مسئله اشاره دارد که چگونه و با چه سرعتی میتوان یک دارایی را در بازار خریداری کرد یا فروخت بدون اینکه حرکت قیمت قابل توجهی ایجاد کند.
فارکس یکی از بازارها با بیشترین میزان نقدینگی بشمار میرود، رکورد حجم معامله روزانه آن به 7 بیلیون دلار میرسد. این ویژگی برای تریدرهای که میخواهند مبالغ زیادی را به سرعت و به طور مداوم معامله کنند، بسیار سودمند است.
علاوه بر این، نقدینگی بازار بورس به طور گستردهای برای سهام مختلف متفاوت است و از عوامل مختلفی متاثر میشود:
-
اندازه شرکت:
شرکتهای معتبری که از لحاظ مالی ثبات دارند سهم بالاتری با توجه به حجم بالای روزانه دارند، در نتیجه انجام معاملات سریعتر با حداقل تاثیر قیمت را امکانپذیر میسازد. برای مثال، NVIDIA حجم معاملاتی بیش از 25 تریلیون دلار در روز دارد که امکان خرید و فروش آسان سهام با قیمت ثابت وجود دارد.
-
تاثیر بازار بورس:
بورسی که سهام در آن لیست میشود بر نقدشوندگی آن تاثیر دارد. بورس های بزرگ مانند NYSE و NASDAQ نقدینگی بالایی دارند که ناشی از تعداد بسیار بالای معاملهگران فعال و حجم معاملات قابل توجه آنهاست،که معمولا بین 4 تا 5 میلیارد سهم در روز مبادله میکنند. در نتیجه، معاملات به سرعت و به طور موثری با کمترین تاثیر قیمت انجام می گیرد. در مقابل، بورس مبادلات کوچکتر یا معامله خارج از صرافی (OVER THE COUNTER) معمولا نقدینگی کمتری دارند و به نوسانات قیمت بیشتری منتهی می شوند.
-
عوامل تاثیرگذار بر بورس و فارکس
قیمت ارزها عمدتا تحت تاثیر شاخصهای اقتصادی ملی مثل نرخ رشد تولید ناخالص ملی GDP ، نرخ بیکاری و دادههای تورمی است. ثبات سیاسی و رویدادهای مربوط با کشورهای میزبان ارز همراه با رخدادهای جهانی و بحرانها همچنین به نوسانات قابل توجه قیمت منتهی می شود. این پویایها باعث میشود که بازار فارکس نسبت به رویدادهای اقتصادی بین المللی و تغییرات سیاسی واکنش پذیر باشد و شرایط اقتصادی جهانی را منعکس کند.
در مقایسه با فارکس، قیمت سهام از مسائل بیشتری تاثیر میپذیرد. مهم ترین آن شفافیت و سلامت مالی شرکت است یعنی درامدها، بدهی و سودآوری آن شرکت. شرایط کلی اقتصاد و صنعت نیز در قیمت سهام تاثیر زیادی دارد.
علاوه بر این، سنتیمنت بازار که منعکس کننده واکنش سرمایه گذاران نسبت به اخبار است میتواند بر قیمتهای سهام تاثیر بسزایی دارد. به عنوان مثال رخدادهای مثل ادغام و خرید شرکت یا تغییر مدیران میتواند به تغییرات قابل توجهی در قیمت سهام منتهی شود. همچنین سود غیر منتظره فصلی میتواند ارزش سهام شرکت را به طور قابل توجهی تغییر دهد و همچنین یک رسوایی یا مشکل قانونی میتواند باعث افت شدید قیمت سهام شود.
بیشتر بخوانید: در فارکس چه چیزی معامله می شود؟ از کجا باید شروع کرد؟
-
هزینههای معامله
بروکرهای فارکس عمدتاً از اسپرد که اختلاف قیمت خرید و فروش است سود میبرند. آنها برای جفت ارزها مختلف اسپردهای متفاوتی تعیین میکنند. این اسپردها معمولا بسیار ناچیز و براحتی قابل محاسبه هستند، چون هزینهها کاملاً شفاف و مشخص هستند.
در بازار فارکس، بروکرها در ازای ارائه خدمات، کمیسیون دریافت میکنند. این کارمزدها معمولا حدود 5 تا 10 دلار برای هر معامله است.
البته خرید سهام علاوه بر کمیسیون شامل مالیات نیز می شود. برای مثال، در بریتانیا باید 0.5 درصد از ارزش معامله را به عنوان مالیات بپردازید. هزینههای کمیسیون و مالیات در بازار بورس برای شرکتهای مختلف متفاوت است.
این هزینهها ممکن است برای معاملهگران با سرمایه کلان ناچیز به نظر برسد، اما برای معاملهگران مبتدی که سرمایه ناچیزی دارند این هزینه ها حاشیهی سود را بشدت کاهش میدهند و فارکس را به گزینه ایدهآلتری مبدل می کنند.
کدامیک بهتر است؟ فارکس یا بورس؟
انتخاب بین بازار فارکس یا بورس در نهایت به سبک معاملاتی شخصی، ریسک پذیری و اهداف مالی شما بستگی دارد.
بازار فارکس برای چه کسانی مناسبتر است؟
معامله گران منعطف و پرسرعت: بازار فارکس 24 ساعته فعال است برای کسانی که برنامه منظمی ندارند و از معامله در محیطی پویا لذت می برند، ایده آل است. فارکس برای شب بیدارها هم گزینه عالی بشمار میرود.
معامله گران با تحمل ریسک بالاتر: در فارکس میتوان از اهرم بالا استفاده کرد و سودهای هنگفتی دریافت کرد. اگر ریسک پذیر هستید و مدیریت ریسک قوی نیز دارید فارکس جای شماست.
علاقمندان به بازار جهانی: اگر به سیاست و اقتصاد جهانی علاقه دارید و درک کاملی از عوامل تاثیرگذار دارید، فارکس فرصتی ایدهآل برای شماست.
بازار بورس برای چه کسانی مناسبتر است؟
سرمایه گذاران بلند مدت: اگر به دنبال استراتژی بلند مدت هستید، بورس گزینه بهتری است. در بازار بورس میتوانید مدت طولانیتری سهام خود را حفظ کنید و از رشد شرکتها و سود سهام بهره ببرید.
زمانبندی مشخص: بورس برای معاملهگرانی که نظم و زمانبندی برای آنها با اهمیت است، مناسبتر است. افرادی که ترجیح میدهند ساعت مشخصی معامله کنند و مرز مشخصی بین زمان معاملات و وقت آزاد خود داشته باشند، بورس گزینهی بهتری است.
افراد محتاط: اگر ذاتاً آدم محتاطی هستید و بازار پایدارتر و قابل پیش بینیتر را ترجیح می دهید، بازار سهام انتخاب بهتری است.
سخن پایان
تصمیم برای ورود به بازار فارکس یا بورس به اهداف مالی، زمان آزاد، و سطح ریسک پذیری شما بستگی دارد. برای تصمیمگیری بین فارکس یا بورس میتوانید هر دو را امتحان کنید و با سرمایه کم وارد شوید تا بببینید کدامیک برای شما مناسبتر است.
در وبسایت اوربکس به مقالات آموزشی در مورد بازارهای مالی بویژه فارکس دسترسی دارید که با مطالعه آنها به درک جامعی از این بازار خواهید رسید و میتوانید بر اساس آن تصمیم درستی اتخاذ کنید.
