حد ضرر در فارکس؛ استاپ لاس چیست و چگونه عمل می‌کند؟

فعالیت در بازار فارکس و دیگر بازارهای مالی، همواره با ریسک‌های زیادی همراه است. معامله در فارکس به علت نوسانات بیشتر، ریسک را افزایش می‌دهد. بنابراین معامله‌‌گرانی که به دنبال راه‌حلی برای مدیریت ریسک و سرمایه هستند و برای این‌کار استراتژی‌های متفاوتی را به کار گرفته‌اند، حد ضرر (Stop Loss) می‌تواند بسیار کاربردی باشد. استفاده از حد ضرر در فارکس برای کاهش میزان زیان معاملات توسط معامله‌گران مبتدی و حرفه‌ای بسیار رواج دارد. در واقع با فعال کردن این قابلیت، سرمایه کاربران از گزند نوسانات بازار حفظ شده و معامله‌گر می‌تواند تسلط بیشتری روی مدیریت معاملات خود داشته باشد. در ادامه این مقاله از بروکر اوربکس، به بررسی انواع مختلف استاپ لاس و روش‌های استفاده از آن می‌پردازیم. تا انتها با ما همراه باشید.

انواع حد ضرر در بازار فارکس

به طور کلی، قانون و معیار خاصی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد و بر اساس دیدگاه مختلف معامله‌گران، زمان تحلیل، میزان ریسک‌پذیری و استراتژی‌های معاملاتی مختلف و غیره تعیین نوع استاپ لاس می‌تواند متفاوت باشد. در ادامه انواع مختلف حد ضرر در بازارهای مالی به شرح زیر است:

1. حد ضرر ثابت (Static Stop)

استاپ لاس ثابت، عمومی‌ترین نوع حد ضرر است. در واقع زمانی که کلمه حد ضرر به گوش معامله‌گران می‌رسد، تمام آن‌ها به این نوع استاپ لاس فکر می‌کنند. بسیاری از تریدرها، با توجه به تخصص خود در زمینه معامله‌گری فارکس، حد ضررهای ثابتی را برای معاملات خود تنظیم می‌کنند. این افراد، با یک استاپ لاس مشخص، وارد معامله می‌شوند و تا زمانی که قیمت به سطح مورد نظر برسد، هیچ تغییری در معامله و حد ضرر خود اعمال نمی‌کنند.

اجرای این رویکرد، بسیار ساده است و نسبت ریسک به ریوارد، معادل یک به یک خواهد بود. از جمله مزیت‌های این نوع حد ضرر می‌توان به حفظ دارایی در زمانی که قیمت به کمتر از مقدار تعیین شده می‌رسد، اشاره کرد. در واقع معامله‌گر، بیشتر از آنچه که مایل است، متحمل ضرر نخواهد شد و با پایین‌تر رفتن قیمت، می‌توانند مجدداً اقدام به خرید کنند.

2. حد ضرر دنباله‌دار (Trailing Stop)

حد ضرر دنباله‌دار که به عنوان استاپ لاس شناور یا متحرک نیز شناخته می‌شود، با هدف حفاظت از سودهای بدست آمده و جلوگیری از ضررهای بیشتر طراحی شده است. این نوع حد ضرر در فارکس، به عنوان یک ابزار پویا عمل می‌کند که با پیشرفت موقعیت‌های معاملاتی در بازار بروزرسانی خواهد شد. این نوع Stop Loss، به معامله‌گران اجازه می‌دهد بدون نیاز به مداخله دائمی و تنها با استفاده از یک پلتفرم معاملاتی فعال، تغییرات لازم را به طور خودکار اعمال کنند.

3. حد ضرر ثابت دنباله‌دار (Fixed Trailing Stop)

تریدرها می‌توانند حد ضررهای دنباله‌داری را تنظیم کنند که به طور شنار و با توجه به حرکت‌های مثبت بازار تغییر نمایند. به طور مثال، می‌توانند حد ضرر را بر هر 10 پیپ حرکت به سود خود تنظیم کنند. این فرآیند تا زمانی که به سطح تعیین شده اولیه استاپ لاس برسد یا تریدر به صورت دستی تصمیم به بستن معامله بگیرد، ادامه خواهد یافت. استاپ لاس ثابت دنباله‌دار بر اساس افزایش‌های از پیش تعیین‌شده توسط معامله‌گر تنظیم خواهد شد.

4. حد ضرر دنباله‌دار دستی (Manual Trailing Stop)

معامله‌گرانی که به دنبال کنترل بیشتر روی معاملات خود هستند، حد ضرر دنباله‌دار دستی می‌تواند برایشان بسیار مناسب باشد. زمانی که پوزیشن‌ها به نفع تریدر در حال پیشرفت است، او می‌تواند به تدریج استاپ لاس را پایین آورده و در مقابل در صورت تغییر جهت بازار و حرکت به سمت نامطلوب، سطح حد ضرر خود را بالاتر ببرد.

انواع حد ضرر در ارز دیجیتال

بازار رمزارزها، تفاوت ذاتی با بازار فارکس دارد؛ با توجه به همین امر، در ادامه به انواع حد ضرر در ارز دیجیتال اشاره خواهیم کرد:

1. حد ضرر کامل (The Full Stop Loss)

در این نوع از حد ضرر در فارکس، تریدر استاپ لاسی را تعیین می‌کند که با رسیدن قیمت به آن، کلی دارایی او نقد خواهد شد. این رویکرد به شکل همه، هیچ یا صفر تا صد عمل می‌کند. در چنین حالتی، در صورتی که هر نوع دارایی خریداری شده باشد و قیمت به استاپ لاس تعیین شده برسد، دیگر دارایی در اختیار نخواهد داشت.

استراتژی حد ضرر کامل، دارای مزایا و معایب مشخصی است. به طور معمول، تریدرها از این تاکتیک در زمان بازار پایدار با احتمال وقوع نوسانات ناگهانی و غیرمنتظره استفاده می‌کنند. در واقع استفاده از این استراتژی در زمانی که تریدر حس کند سقوط قیمت منجر به تغییر روند شده و قیمت به زیر حد مطلوب می‌رسد، کاربردی و رایج است.

از جمله معایب و نقاط ضعف این استراتژی می‌توان به این موضوع اشاره داشت که اگر قیمت فقط برای مدتی کوتاه از حد ضرر تعیین‌شده بالاتر رفته و سپس به روند قبلی بازگردد، تریدر سود بالقوه‌ای را از دست خواهد داد. بنابراین در زمان تعیین و تنظیم استاپ لاس کامل، معامله‌گر باید به دقت ریسک و منفعت را با دقت مدنظر قرار دهد.

2. حد ضرر ناقص (Partial Stop Loss)

در این روش، تریدر تصمیم می‌گیرد در صورتی که قیمت به زیر حد تعیین‌شده حرکت کند، تا میزان معینی از دارایی‌های خود را به فروش برساند. در صورت بازگشت دوباره قیمت و رسیدن آن به بالای حد تعیین شده، افراد می‌توانند با نیمی از دارایی‌های خود، از افزایش قیمت، سود ببرند. بنابراین معامله‌گر در حد ضرر ناقص، انعطاف بیشتری برای تصمیم‌گیری‌های بعدی خود خواهد داشت.

همچنین با استفاده از این استراتژی، معامله‌گر می‌تواند نیمی از دارایی خود را که در قیمت پایین فروخته است، در قیمت پایین‌تری مجدداً خریداری کند. این امر نشان‌دهنده مزیت استفاده از حد ضرر ناقص به جای کامل است. از جمله معایب این روش، باید به این موضوع اشاره داشت که اگر رمز ارز مورد نظر به زیر حد تعیین شده برسد و در آن سطح باقی بماند، معامله‌گر نصف دارایی خود را فقط نقد کرده است. همچنین در صورتی که تریدر بقیه دارایی خود را زیر حد ضرر تعیین شده به فروش برساند، در مقایسه با استراتژی استاپ لاس کامل، او زیان بیشتری را متحمل می‌شود.

آموزش تعیین حد ضرر در فارکس

تعیین حد سود و حد ضرر در بازارهای مالی به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که آموزش تعیین Stop Loss هر یک از این روش‌ها در ادامه آمده است:

1. تعیین حد ضرر بر اساس نوسانات قیمت

معامله‌گران می‌توانند حد ضرر در فارکس را بر اساس نوسانات قیمتی یک دارایی تعیین کنند. در صورت عدم توجه به نوسانات متوسط قیمت در یک بازه زمانی مشخص، به طور ناگهانی قیمت وارد حوزه‌ای می‌شود که بسیار ضرر می‌رساند. بنابراین تعیین حد ضرر بر این اساس می‌تواند بسیار مفید باشد و از ضرر بیشتر جلوگیری کند.

برای تعیین استاپ لاس بر اساس نوسانات قیمتی، اندیکاتور بولینگر باند، یک ابزار بسیار محبوب به شمار می‌رود. این ابزار با اندازه‌گیری نوسانات قیمتی و محاسبه فرمول حد ضرر، کاملاً کاربردی است. البته ابزارهای دیگری نیز برای این کار وجود دارند و می‌توانند از طریق نمودارهای مختلف، نوسانات قیمتی را برای تعیین Stop Loss بررسی کنند.

2. تعیین حد ضرر بر اساس سطح پشتیبانی و مقاومت

علاوه بر موارد گفته شده، تعیین حد ضرر می‌تواند با استفاده از تجزیه و تحلیل‌های فنی و شناسایی نقاط پشتیبانی و مقاومت (حمایت و مقاومت) انجام شود. تعیین حد ضرر بر اساس سطح پشتیبانی و مقاومت، زمانی اتفاق می‌افتد که استاپ لاس دقیقاً زیر سطح پشتیبانی یا بالاتر از سطح مقاومت قرار گیرد. در سطح پشتیبانی و مقاومت نیز در واقع قیمت بالا و پایین می‌شود و تعیین Stop Loss تصمیم مناسبی علی‌الخصوص در بازارهای بزرگ به شمار می‌رود.

3. تعیین حد ضرر بر اساس درصد حساب یا میزان ریسک‌پذیری

این روش تعیین استاپ لاس، جزو ابتدایی‌ترین نوع سفارشات در فارکس به حساب می‌آید و بر اساس درصد کل میزان حساب و دارایی تعیین می‌شود. بدین صورت که اگر معامله‌گر تصمیم داشته باشد در هر معامله 2 درصد از حساب خود را به خطر بی‌اندازد، حد ضرر نیز باید به اندازه‌ای تعیین شود که با 2 درصد ارزش حساب برابری کند.

با این حال، این نوع حد ضرر به عنوان یک اقدام هوشمندانه به شمار نمی‌رود و بهتر است تا حد امکان از این استراتژی استفاده نشود. در واقع توصیه می‌شود همیشه حد ضرر مطابق با شرایط فعلی بازار تعیین شود و سپس با تعیین اندازه، موقعیت را محاسبه کنید تا حداکثر 1 تا 2 درصد از حساب در معرض خطر قرار گیرد.

انواع دستورات حد ضرر؛ مارکت، لیمیت و تریلینگ استاپ

همانطور که گفته شد، در معاملات، درک و استفاده از دستورات حد ضرر در فارکس برای محافظت از سرمایه خواهد بود. این دستورات شامل مارکت (Market)، لیمیت (Limit) و تریلینگ استاپ (Trailing Stop) می‌شود و به معامله‌گران اجازه می‌دهند تا در شرایط متفاوت بازار، استراتژی‌های متفاوتی برای خرید دارایی را به کار ببرند.

1. دستور حد ضرر مارکت (Stop-Loss Market)

این دستور، زمانی فعال می‌شود که قیمت دارایی به یک سطح مشخص برسد. در این حالت، دستور معامله با قیمت بازار (Market Order) فعال شده و دارایی با بهترین قیمت موجود در بازار معامله خواهند شد. با اینکه اجرای دستور تضمینی خواهد بود، اما قیمت نهایی ممکن است با قیمت حد ضرر تعیین شده، علی‌الخصوص در بازارهای پرنوسان متفاوت باشد.

2. دستور حد ضرر لیمیت (Stop-Loss Limit)

در این نوع دستور استاپ لاس، دو حد قیمت تعیین می‌شود؛ قیمت حد ضرر و قیمت لیمیت. زمانی که قیمت ارز، به قیمت حد ضرر برسد، یک دستور فروش لیمیت به قیمت تعیین شده یا بهتر فعال خواهد شد. این دستور فروش دارایی در قیمتی پایین‌تر از قیمت لیمیت جلوگیری خواهد کرد. البته باید توجه داشت این ریسک وجود دارد که اگر قیمت بازار از قیمت لیمیت پایین‌تر باشد، ممکن است دستور اجرا نشود.

3. دستور حد ضرر تریلینگ استاپ (Trailing Stop)

با استفاده از این دستور، معامله‌گران می‌توانند از سودهای بدست آمده، محافظت کنند و در صورت ادامه روند افزایشی بازار، فرصت کسب سود بیشتر نیز داشته باشند. به طور کلی، تریلینگ استاپ با یک فاصله نسبی از قیمت بازار تعیین می‌گردد و همراه با افزایش قیمت، به طور اتوماتیک حرکت می‌کند. در صورتی که قیمت بازار شروع به کاهش کند، دستور استاپ لاس فعال شده و در نهایت معامله به قیمت فعلی بازار بسته خواهد شد.

عوامل موثر در مشخص کردن حد ضرر در بازار فارکس

عوامل موثر در مشخص کردن حد ضرر در فارکس، علاوه بر خصوصیات فردی سرمایه‌گذار مانند تمایل به ریسک و برنامه‌ریزی زمانی، عوامل مهمی دیگری را نیز شامل می‌شود که به شرح زیر است:

• تغییر مکان حد ضرر به سطحی بالاتر یا پایین‌تر: به معنای تعیین حد شناور یا انعطاف‌پذیر است.
• خطوط روند حمایتی اصلی یا کف قیمت اساسی
• تحلیل‌های فیبوناچی
• نظریه امواج الیوت
• کف‌های دوگانه
• الگوهای سر و شانه

راهبردهای معاملاتی حد ضرر در فارکس

استاپ لاس را باید در راهبردهای معاملاتی فارکس مورد استفاده قرار داد. در ادامه به شکلی جزئی، برخی از راهبردهای فارکس توضیح داده می‌شود و نشان داده می‌شود که در وضعیت واقعی بازار چگونه باید حد ضرر را تعیین کرد:

1. الگوی شمعی انگلفینگ (Engulfing Pattern)

معامله بر اساس الگوی پوشا یا انگلفینگ، متناسب با تحلیل تکنیکال چارت کندل استیک انجام می‌شود. هر کندل استیک به تنهایی نشان‌دهنده تغییرات قیمتی در یک بازه زمانی خاص (Time frame) خواهد بود. به طور کلی، این الگو از دو کندل استیک با جهت مخالف یکدیگر تشکیل شده است. همچنین کندل استیک دوم، به مراتب بدنه‌ای بزرگ‌تر از کندل اول دارد.

برای مثال، الگوی صعودی انگلفینگ زمانی ایجاد می‌شود که اولین کندل در حالت نزولی و دومی در حالت صعودی باشد. زمانی که الگو، کامل شود، زمان معامله فرا می‌رسد. این بدان معنی است که دومین کندل استیک باید حتماً بسته شده باشد.

استاپ لاس چگونه باید تعیین شود؟

دستور Stop Loss باید کمی بعد از سطح معکوس شدن شاخص قرار گیرد.

• در صورتی که الگوی انگلفینگ در حالت صعودی باشد، حد ضرر باید پایین‌تر از نقطه‌ای قرار گیرد که بعد از آن، قیمت پایین‌تر نمی‌آید.
• در صورتی که الگوی انگلفینگ در حالت نزولی باشد، حد ضرر باید بالاتر از نقطه‌ای قرار گیرد که بعد از آن، قیمت، صعود بیشتری نمی‌کند.

2. الگوی شمعی پین بار (Pin Bar)

پین بار یک الگو کندلی با سایه‌ای بلند و بدنه‌ای کوچک است که نشان‌دهنده حرکت قیمت به شکلی سریع به دلیل تغییر توازن قدرت در چارت معکوس‌شده خواهد بود. پین بار در حالت نزولی، نشان می‌دهد که معامله‌گران مایل به فروش بیشتر هستند و تعداد کمی از افراد به فکر خرید در این بازه قیمت هستند. در واقع در روند صعودی، قیمت به سمت پایین، یک حرکت اصلاحی را دنبال می‌کند. در این نوع پین بار، معامله‌گر باید وارد معامله فروش شود. همچنین سطح بسته شدن کندل استیک نیز باید پایین‌تر از سطح باز شدن آن باشد که دنباله بالایی کندل بلندتر خواهد بود.

اما در حالتی که پین بار، صعودی باشد، دقیقاً وضعیت مخالفی را نشان می‌دهد. تعداد خریداران از فروشندگان در سطح فعلی بیشتر است و در روند نزولی، یک حرکت اصلاحی صعودی ایجاد خواهد شد. تریدرهایی که از راهبرد معاملاتی پین بار استفاده می‌کنند، منتظر ادامه روند عدم توازن هستند. بنابراین در یک پین بار صعودی، معامله‌گر باید وارد معامله خرید شود. سطح بسته شدن قیمت نیز باید بالاتر از سطح باز شدن آن باشد. در واقع در این حالت، سایه پایینی کندل، بلندتر خواهد بود.

استاپ لاس چگونه باید تعیین شود؟

در هر دو حالت پین بار صعودی و نزولی، حد ضرر در فارکس باید از سطح معکوس‌شدن به وسیله دنباله بلند پین بار، بالاتر قرار بگیرد.

3. الگوی اینساید بار (Inside Bar Candlestick Pattern)

این الگو از دو کندل استیک تشکیل شده و دومین کندل، اینساید بار نامیده می‌شود، زیرا به طور کامل نقطه اوج و کف کندل قبلی را در بر می‌گیرد. برخلاف دو راهبرد معاملاتی قبلی که بر اساس مشخص کردن نقاط معکوس، معامله انجام می‌شود، هدف از این الگو، معامله روی ادامه روند قبلی پیش می‌رود.

در این حالت، دستور معلق را باید زمانی قرار داد که الگوی اینساید بار کامل شده باشد؛ به عبارت دیگر، زمانی که دومین کندل استیک بسته شود. دستور معلق خرید، کمی بالاتر از کندل استیک اول صعودی قرار می‌گیرد. دستور معلق فروش نیز باید در همانجا، بالاتر از کندل استیک اول نزولی قرار گیرد.

استاپ لاس چگونه باید تعیین شود؟

• برای معاملات خرید، حد ضرر باید پایین‌تر از دومین کندل استیک قرار بگیرد (اینساید بار).
• برای معاملات فروش حد ضرر باید بالاتر از دومین کندل استیک قرار بگیرد (اینساید بار).

در طی شکل‌گیری کندل استیکی که بعد از اینساید بار ایجاد می‌شود، قیمت قاعدتاً باید دستور معلق را برای ورود به بازار اجرایی کند. در صورتی که قیمت در جهت مخالف (به سمت حد ضرر) از اینساید بار عبور کند، توصیه می‌شود دستور معاملاتی را لغو کرده و معامله‌گر وارد معامله و بازار نشود.

کلام پایانی

قیمت‌گذاری در بازار نوسانی فارکس، کاملاً غیرقابل پیش‌بینی است. بنابراین استفاده از حد سود و حد ضرر در فارکس می‌تواند کسب سود از این بازار را کمی راحت‌تر و قابل پیش‌بینی کند. قاعده جهان شمولی برای این امر وجود ندارد که چگونه باید حد ضرر یا حد سود را تعیین کرد و همه چیز در اینجا به معامله‌گر، راهبرد معاملاتی، سطح ریسک‌پذیری و ترجیحات شخصی تریدرها بستگی دارد.

معاملات فارکس، بدون استفاده از حد ضرر نشان می‌دهد که معامله‌گر به دنبال هیجان و تفریح به جای کسب سود مستمر، پایدار و کسب تجربه حرفه‌ای است. استفاده از حد ضرر برای معامله‌گران مبتدی نه تنها از ضرر و زیان و از دست رفتن سرمایه آن‌ها جلوگیری می‌کند، بلکه ذهن تریدرها را برای در نظر گرفتن احتمالات تمرین داده و ارزیابی وضعیت بازار آماده می‌کند.