تاریخچه فارکس چیست ؟ بازار فارکس (Forex)، بازار تبادل ارزهای خارجی است و در این بازار مالی بزرگ، انواع ارزهای رایج در سراسر دنیا، تبادل میشود. بازار مالی فارکس دارای بیشترین میزان نقدشوندگی در میان سایر بازارهای مالی است و شرکتهای مالی بزرگ، بانکها، اشخاص و افراد بسیاری در این بازار مالی فعالیت دارند. درصورتی که میخواهید با تاریخچه بازار فارکس آشنا شوید، در ادامه این مقاله با ما همراه شوید.
بررسی تاریخچه پول و پیدایش فارکس
برای اینکه بتوانیم با تاریخچه پول و پیدایش فارکس آشنا شویم، باید در تاریخ به عقب برگردیم تا ببینیم تجارت در این بازار مالی از گذشته تا به امروز، با چه تغییراتی همراه بوده است.
در ادامه به بررسی تاریخچه پول و پیدایش فارکس پرداختهایم.
از دست ندهید: حساب اسلامی فارکس
معاملات سریع در بازار فارکس و در عین حال حساب شده، نیازمند این است که معاملهگران از بهترین ابزارهای ترید در بازار فارکس استفاده کنند. ابزارهایی که به کمک آنها بتوانند معاملات صحیح و سودده را شناسایی کنند.
تجارت کالا به کالا در 6000 سال قبل از میلاد
برای بررسی تاریخچه بازار فارکس، شاید لازم باشد به شش هزار سال قبل از میلاد مسیح بازگردیم. در شش هزار سال قبل از میلاد مسیح، چیزی در کاربرد پول امروزی وجود نداشت. در حقیقت در آن زمانها مردم از تجارت کالا به کالا استفاده میکردند. اولین قبایلی که از سیستم مبادله کالا به کالا استفاده کردند، قبایل بینالنهرین بودند.
ضرب سکه طلا در قرن ششم قبل از میلاد
با اینکه طلا از زمانهای قدیم استفاده میشود؛ اما در گذشته طلا به صورت سکه وجود نداشت. اولین سکههای طلا در قرن ششم قبل از میلاد و در آناتولی ساخته شدند.
بر اساس شواهد و تاریخچهای که از ضرب سکه و استفاده از آن در اختیار داریم، ضرب سکه در قرن یکم پیش از میلاد مسیح و به صورت تقریبی در سال 259 قبل از میلاد مسیح صورت گرفت؛ به طوری که استفاده از سکههای طلا در مصر باستان رواج داشته است.
پس از اینکه ضرب سکه گسترش پیدا کرد، مردم به جای اینکه از مبادله کالا به کالا استفاده کنند، از سکههای طلا استفاده میکردند تا بتوانند کالای مورد نیاز خود را خریداری کنند. با توجه به اینکه سکههای طلا در برابر هر گونه عوامل محیطی مقاومت و دوام داشتند، ضمن اینکه قابل تقسیم شدن نیز بودند، کم کم در میان مردم مبادله شدند و تبدیل به پول رایج شدند.
سکههای طلایی که در گذشته ضرب میشدند، در وزنهای مختلفی وجود داشتند و افراد برای مبادله آنها مطابق با وزن سکه اقدام میکردند.
تاسیس بانکهای بین المللی در قرن 15 میلادی
پس از قرون وسطی، بانکهای بینالمللی اقدام به تبادل ارز نمودند. خانواده “مدیچی” در فلورانس و با نمایندگی از تاجران پارچه، برای اینکه فرآیند تجارت و مبادله ارزها، راحتتر صورت بگیرد، بانکهایی را در کشورهای خارجی تاسیس کردند.
تبادل ارز در هلند در قرن 17 و 18 میلادی
در طول قرن 17 و 18 میلادی، در آمستردام بازاری مشابه با بازار بین المللی فارکس وجود داشت؛ در این بازار پول در میان کشورهای انگلستان و هلند تبادل میشد.
اولین تجارت ارز به شکل مدرن در قرن 19 میلادی
اولین نشانههای تجارت به شکل تجارت مدرنی که امروزه رایج است، در قرن نوزدهم میلادی دیده میشود. به طوری که در دهه 1850 میلادی، شرکت ” الکساندر براون و پسران ” در آمریکا راهاندازی شد که در زمینه تبادل ارزهای خارجی فعالیت داشت. در سالهای بعد نیز کم کم شرکتهای مشابه بسیاری راهاندازی شدند.
شکل گیری سیستم استاندارد طلا در دهه 1870 میلادی
در دهه 1870 میلادی، استاندارد پولی بر مبنای طلا ایجاد گردید. همین استاندارد پولی، یکی از بزرگترین اتفاقات در تاریح تجارت ارز به شمار میرود. درحقیقت اینطور باید گفت این استاندارد تضمین کننده این موضوع است که دولتها قادر به بازخرید هر مقدار پول کاغذی که چاپ میکردند، بودند. بنابراین پول کاغذی دارای پشتوانهای به اسم طلا است.
مطالعه کنید: مسابقه فارکس
رشد ذخایر ارزی در جهان در اوایل دهه 1990 میلادی
در ابتدای آغاز فعالیت بازار فارکس و در اوایل دهه 1990 میلادی، پشتیبان بازار ارز، طلا بود. به طوری که در آن زمان، کشورها به واسطه تبادل ارز، با یکدیگر تجارت میکردند، چراکه قادر بودند ارز و یا پول کاغذی دریافتی را به طلا تبدیل کنند. در فاصله سالهای 1899 الی 1913 میلادی، ذخایر طلا نیز به اندازه 6.3 درصد بیشتر شد. بیشتر کشورها در این فاصله زمانی، علاقهمند به نگهداری ارزهای خارجی بودند؛ همین موضوع اولین نشانهها از تشکیل بازار فارکس بود.
نیمی از مبادلات ارزی در دنیا تا پایان سال 1913، به وسیله پوند استرلینگ صورت میگرفت؛ تا این تاریخ، دو بروکر و یا کارگزاری در شهر لندن از کشور انگلستان فعالیت داشتند. در ابتدای فعالیت، مراکز تجاری در پاریس، نیویورک و برلین فعال بودند. تا این مدت در بازار فارکس، همه چیز خوب پیش میرفت؛ اما با آغاز جنگ جهانی اول، همه چیز با تغییراتی همراه بود.
آغاز جنگ جهانی اول و منسوخ شدن سیستم استاندارد طلا
طی جنگ جهانی اول در سالهای 1914 الی 1918، کشورهای اروپایی به دلیل خسارت ناشی از جنگ، مجبور به چاپ پول کاغذی بیشتری شدند؛ همین موضوع سبب شد که سیستم پولی بر مبنای طلا منسوخ شود. در سال 1928 تجارت ارزهای خارجی در الویت عملکردهای مالی اغلب شهرها قرار گرفت به طوری که کم کم تجارت ارزها به شکلی که امروزه صورت میگیرد، در شهر لندن رواج پیدا کرد.
شکل گیری قرارداد برتون وودز در سال 1994 میلادی
در طی اواخر جنگ جهانی دوم در سالهای 1939 الی 1945، بازارهای ارزهای خارجی نیز با انعقاد قرارداد ” برتون وودز ” دستخوش تغییرات بسیار زیادی شد. کشورهای فرانسه، بریتانیا و آمریکا در کنفرانس مالی و پولی سازمان ملل در برتون وودز جمع شدند تا بتوانند برای نابسامانی اقتصادی که ناشی از جنگ جهانی ایجاد شده است، تصمیمات جدیدی را بگیرند. اصلیترین دلییلی که منتهی به انعقاد این قرارداد شد، ایجاد ثبات و احیای مجدد اقتصادهای بزرگ جهانی بود.
در سیستم جدید، قیمت ارز خارجی نسبت به یک ارز دیگر، ثابت باقی میماند؛ ضمن اینکه نرخ دلار آمریکا نیز به طلا متصل گردید و اصلیترین دلیل این موضوع نیز این بود که آمریکا پس از جنگ جهانی دوم، به دلیل اینکه کمتر از جنگ آسیب دیده بود، دارای بیشترین ذخایر طلا بود. همین موضوع زمینهای را فراهم کرد که دیگر کشورهای خارجی نیز با دلار معامله میکردند؛ به طوری که دلار آمریکا به اندوخته ارزی جهانی تبدیل گردید. مطابق با توافقتامهای که تحت عنوان ” برتون وودز” منعقد شد، قیمت ارزها صرفا در حداکثر محدوده 1±% از نرخ برابری ارز نوسان کنند.
دلار آمریکا پس سقوط بازار بورس در سال 1929 میلادی، عملا یک ارز شکست خورده محسوب میشد؛ اما با توجه به اینکه اقتصاد در اغلب کشورهای اروپایی در رکود بود؛ آمریکا تنها کشوری بود که کمتر آسیب دیده بود. به طوری که در سال 1944 و پس از امضای پیمان برتون وودز، دلار آمریکا به یک ارز معیار تبدیل شد که دیگر ارزها با آن مقایسه میشد. مطابق با قرارداد فوق، ارزش هر اونس طلا، برابر با 35 دلار در نظر گرفته شد.
منسوخ شدن قرارداد برتون وودز در سال 1971 میلادی
در ادامه بررسی تاریخچه فارکس، باید اشاره کنیم که وضعیت در کشور آمریکا کمی تغییر پیدا کرد؛ به طوری که در کشور آمریکا، طلای کافی برای دلارهای در گردش در آمریکا نبود. به همین دلیل ریچارد نیکسون که در سال 1971 رئیس جمهور وقت آمریکا بود، توافقتامه برتون وودز را لغو نمود. با لغو این قرارداد، سیستم شناوری آزاد دلار آمریکا در برابر دیگر ارزهای خارجی ایجاد شد.
بخوانید: روش واریز و برداشت فارکس
شکل گیری توافقنامه اسمیتسونیان در پایان سال 1971 میلادی
پس از اینکه قرارداد برتون وودز لغو گردید، در دسامبر سال 1971، توافقنامه اسمیتسونیان شکل گرفت. بر اساس این توافقنامه، ارزش دلار آمریکا در مقایسه با طلا، کمتر در نظر گرفته شد. به طوری که هر اونس طلا برابر با 38 دلار ثبت گردید. ضمن اینکه نوسان دیگر ارزهای خارجی در برابر دلار نیز تا اندازه ±%2.25 ، افزایش پیدا کرد.
شکل گیری قرارداد شناوری مشترک نرخ ارز اروپا در سال 1972 میلادی
کشورهای اروپایی، در سال 1972 متفق شدند تا وابستگی که ارز آنها به دلار دارد را از بین ببرند. به همین دلیل کشورهایی شامل آلمان غربی، فرانسه، ایتالیا، هلند، بلژیک و لوکزامبورگ یک قرارداد جدیدی به نام شناوری مشترک نرخ ارز اروپا امضا نمودند. مطابق با این قرارداد، نرخ ارزها در یک گروه نسبت به یکدیگر ثابت بودند، اما این ارزها در برابر یک ارز دیگر و مطابق با میزان عرضه و تقاضا، دارای نوسان نیز بودند.
منسوخ شدن قراردادهای اسمیتسونیان و شناوری مشترک نرخ ارز اروپا در سال 1973 میلادی
هر دو قرارداد ” اسمیتسونیان ” و ” شناوری مشترک نرخ ارز اروپا ” دارای اشتباهاتی که در قرارداد برتون وودز نیز وجود داشت، بودند. به همین دلیل این قرارداد در سال 1973 منسوخ شد. در تاریخچه فارکس، این موضوع ایجاد گردید که بازار فارکس در طی سالهای 1972 تا 1973 بسته شد اما مدتی بعد نیز سیستم شناوری آزاد ارزها رسما ایجاد گردید.
شروع کار بازار فارکس به شکل امروزی آن در سال 1973 میلادی
بر اساس مطالعاتی که در زمینه تاریخچه فارکس صورت گرفته است، بازار فارکس فعالیت خود را در سال 1973 به شکل امروزی، آغاز کرد. در این بازه زمانی، نرخ ارزها نسبت به یکدیگر شناور بودند و دولتها نیز تلاشی در جهت کنترل و یا ثابت نگه داشتن این نرخها نداشتند.
از دست ندهید: ماشین حساب فارکس
افزایش ارزش دلار نسبت به سایر ارزها در سال 1980 میلادی
در اوایل دهه 1980، ارزش دلار در مقایسه با دیگر ارزها بیشتر شده است؛ به همین دلیل صادرات آمریکا دچار مشکل گردید و در نتیجه تولید ناخالصی داخلی آمریکا نیز 3.5 درصد کم شد و آمریکا دچار رکود اقتصادی گردید. به همین دلیل نیز دولتمردان آمریکایی، نرخ بهره را افزایش دادند. در پی افزایش نرخ بهره، ارزش دلار آمریکا نیز بیشتر گردید. این افزایش ارزش دلار، کشورهای جهان سومی را نیز دچار مشکل کرد؛ به طوری که نمیتوانستند با محصولات خارجی رقابت کنند.
شکل گیری قرارداد پلازا در سال 1985 میلادی
کشورهای G5 که متشکل از کشورهای آمریکا، بریتانیا، فرانسه، آلمان غربی و ژاپن بودند، در سال 1985 یک جلسه در هتل پلازا در نیویورک با هم داشتند. در این دیدار یک قرارداد و پیمان تحت عنوان ” پلازا ” منعقد گردید که محتوای آن از ارزش ارزهای غیردلاری حمایت میکرد و همین موضوع منجر به سقوط ارزش دلار شد.
بر اساس این قرارداد، نوسان ارزها بدون دخالت دولتها و نسبت به یکدیگر صورت میگیرد. به طوری که بدون دخالت دولتها در نرخ ارزها، نوسان میان آنها صورت میگیرد و البته نوسان به معنی سود نیز بود. در طی همین سالها و همزمان با افزایش نوسان میان ارزها به صورت یک شبکه الکترونیکی گسترش پیدا کرد.
تجارت اینترنتی در تاریخچه فارکس در دهه 1990 میلادی
در دهه 1990 اینترنت گسترش پیدا کرد که در افزایش رشد بازارهای ارز نیز تاثیرات بسیار زیادی را داشت. به طوری که هر فردی از راه دور نیز میتوانست از آخرین قیمتها مطلع گردد.
گسترس اینترنت با تغییرات بسیار زیادی نیز در بازار فارکس همراه بود؛ به طوری که ارزهای بسیاری اجازه حضور در این بازار مالی را پیدا کردند؛ برخی بازارهای نوظهور در جنوب شرقی آسیا نیز ایجاد شدند که با عرضه کردن ارز مرتبط با کشورشان، توانستند سرمایه زیادی را فراهم کنند. تفاوت قیمتی که در خرید و فروش ارزها وجود داشت، به دلیل اینکه رقابت آنلاین میان شرکت کنندگان در فارکس بیشتر شد، کاهش یافت.
در این زمانها، بانکها در بازار نوظهور فارکس حضور داشتند و افراد عادی جایی در معاملات فارکس نداشتند. با حضور پلتفرمهای معاملاتی که در بستر اینترنت قابل اجرا بودند، بستری فراهم شد که افراد عادی نیز بتوانند با سرمایههای کم، از نوسانات ارز در بازار مالی فارکس به سود برسند. در این بازار، امکان معامله جفت ارزها و دستیابی به سود از طریق اختلاف قیمت میان ارزها وجود دارد. برای آشنایی و “ معرفی جفت ارزها ” کلیک کنید.
مطالعه کنید: نحوه معامله در فارکس
دسترسی افراد عادی به بازار فارکس
با گسترش اینترنت، کم کم شرایط برای انجام معاملات در فارکس نیز راحتتر شد؛ به طوری که مردم عادی و معاملهگران، روز به روز بیشتر به معامله در این بازار مالی علاقهمند شدند.
در این بازار مالی بزرگ، حجم استاندارد معامله، به یک میلیون واحد رسید. افراد عادی با این حجم از معامله، قادر به معامله در فارکس نبودند؛ به همین دلیل بروکرها و یا کارگزاریهایی ایجاد شدند و زمینهای را برای اینکه افراد عادی نیز بتوانند در معاملات فارکس شرکت کنند، فراهم کردند.
کارگزاران خُرده فروشی فارکس
با بررسی تاریخچه فارکس، میتوان این موضوع را دریافت که در ابتدا فقط سرمایهداران با سرمایههای هنگفت، صندوقهای مالی، بانکها و … قادر به سرمایهگذاری و معامله در بازار فارکس بودند. با این حال وقتی بروکرها به وجود آمدند، تمامی افراد توانستند حتی با سرمایههای کم در این بازار مالی حضور داشته باشند و معامله کنند. البته بروکر فارکس نیز بر اساس نوع فعالیت خود، دارای دو نوع سازندگان بازار و شبکه ارتباطات الکترونیکی هستند. اگر نمیدانید “ بروکر چیست ” کلیک کنید.
کارگزاریهای سازندگان بازار، قیمت خرید و فروش ارزها را نیز خود تعیین میکنند. این درحالی است که شبکه ارتباطات الکترونیکی، یک پلتفرم است که قیمتهای خرید و فروش مشتریان در فارکس را به صورت خودکار با یکدیگر مطابقت میدهد. در این شبکه قیمتها توسط تمامی مشتریانی که به شبکه متصل هستند و سازندگان بازار میباشند، تعیین میگردند. به همین دلیل تمامی سفارشها در این بازار با بهترین قیمتهای خرید و فروش هماهنگ میشوند. با توجه به اینکه در این بروکرها، مشتریان خود تعیین کننده قیمتها هستند، میزان اسپرد و کمیسیون نیز در آنها کمتر است. اگر نمیدانید “ اسپرد در فارکس چیست ” کلیک کنید.
بخوانید: درآمد از فارکس
بازار فارکس در زمان معاصر
تا این قسمت تاریخچه فارکس را از ابتدا و جرقههایی که برای شکل گیری این بازار زده شد، مورد بررسی قرار دادیم. بازار فارکس، یک بازار بینالمللی میباشد که هیچ مکان خاصی برای آن تعریف نشده است. معاملات ارز در این بازار مالی، از طریق یک شبکه به هم پیوسته OTC صورت میگیرد که به معنی خارج از بورس یا فرابورس است.
در حقیقت در بازار فارکس، تمامی تراکنشها از طریق شبکههای کامپیوتری و در میان تمامی معاملهگران در سراسر جهان صورت میگیرد و این معاملات محدود به یک بورس خاص و یا یک مکان خاص نیستند.
تاریخچه فارکس در ایران
پس از اینکه دهه 90 میلادی به پایان رسید، معاملهگری در بازار فارکس به اغلب کشورها رسید و افراد در سراسر جهان به معامله در این بازار مالی بزرگ، علاقهمند شدند.
در اواخر سال 86 میزان خرید و فروش ارزها در بازار فارکس و توسط ایرانیان نیز گسترش پیدا کرد. به مرور و با افزایش آگاهی افراد نسبت به نحوه فعالیت در این بازار مالی، به تدریج نیز شاهد حضور بیشتر ایرانیان در بازار فارکس بودیم.
با وجود اینکه کشور ایران تحریم است، اما از کوچکترین روستاها و از هر منطقهای از این کشور، فقط با دسترسی به یک کامپیوتر و یا یک موبایل و خط اینترنت، میتوان به بازار بین المللی دسترسی داشت و از فرصتهای کسب درآمد دلاری در آن بهرهمند شد. افراد با دریافت خدمات از بهترین بروکر فارکس میتوانند بهترین معاملات را انجام دهند.
سخن آخر
در این مقاله تاریخچه بازار فارکس را از آغاز شکل گیری این بازار تا زمان معاصر مورد بررسی قرار دادیم. اولین تجارتها در سراسر جهان از شکل کالا به کالا آغاز گردید و امروزه تبدیل به مبادلات ارزی شده است.
با بررسی تاریخچه بازار فارکس، میتوان گفت این بازار فعالیت خود را در سال 1973 میلادی و در پی شناوری نرخ ارز آغاز نمود. این بازار در حال حاضر نیز در حال رشد است و تریدرها و سرمایهگذران بسیاری در آن به عنوان بزرگترین بازار مالی در جهان، فعالیت دارند.
در حال حاضر بازار فارکس، یکی از پویاترین و پیچیدهترین بازارهای مالی میباشد که تحت تاثیر عوامل متعددی از جمله عوامل سیاسی، اقتصادی و جهانی است. در بازار فارکس ناشی از عدم استحکام و پایداری ارزها، میتوان به سود خوبی نیز رسید، البته درصورتی که افراد به تمامی جزئیات معامله در بازار فارکس آشنایی داشته باشند.
کسانی که خود دارای اطلاعات کاملی از بازار فارکس نیستند، میتوانند برای معامله در این بازار مالی، از “ سیگنال فارکس ” استفاده کنند.
سوالات متداول
- بازار فارکس در چه سالی راه اندازی شد؟
تاریخچه بازار فارکس، به پایان جنگ جهانی دوم و زمانی که بیثباتی اقتصادی در کل دنیا فراگیر شده بود، باز میگردد. در تاریخچه فارکس، مبادلات ارزی از زمانهای باستان و به صورت سکه انجام میشود. اما اولین جرقههای بازار فارکس به صورت امروزی، در سال 1973 زده شده است.
- آیا با بررسی تاریخچه فارکس، مردم عادی از همان ابتدا در بازار فارکس حضور داشتند؟
کم کم و با ایجاد بروکرها، مردم عادی نیز توانستند به بازار فارکس راه پیدا کنند و با سرمایهگذاریهای هر چند کم، از نوسانات قیمتی که در نرخ ارزهای مرتبط با دیگر کشورها وجود داشت، به سود برسند.